تحلیل محتوای میزان توجه به مولفه‌های تربیت شهروندی در کتب تعلیمات اجتماعی دوره های ابتدایی

اهداف: هدف کلی این تحقیق، بررسی و شناسایی میزان توزیع مؤلّفه‌های تربیت شهروندی در کتب تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی سال تحصیلی 96-97 است. روش: برای نیل به این هدف، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج: نتایج تحقیق نشان داده است که در کُتب تعلیمات اجتماعی پایه‌های سوّم، چهارم، پنجم و ششم دبستانی جمعاً 78 مورد به مؤلّفه‌های تربیت شهروندی اشاره شده است که از این تعداد، 25 مورد(05/32 %) به تربیت اجتماعی، 20 مورد (64/25 %) به تربیت سیاسی، 7 مورد(97/8 %) به تربیت فرهنگی و 26 مورد به تربیت مدنی(3/33 %) پرداخته‌ شده است. علاوه بر این، در سطح پایه تحصیلی، بیشترین توجه به ابعاد تربیت شهروندی در پایه پنجم با20 مورد(26 %) و کمترین توجه در پایة چهارم دوره ابتدایی با 14 مورد (18 %) مشاهده گردیده است.تفسیر: با تأمّل در باب این یافته‌ها می‌توان گفت که مؤلّفه‌های بسیاری در همه ابعاد تربیت شهروندی مورد کم‌توجهی برنامه‌ریزی درسی قرار‌گرفته‌ شده است. از این رو، با توجّه به فاصله آشکار و عدم هم‌خوانی برنامه درسی پیشنهادی با برنامه درسی موجود، ضرورت بازنگری و بازاندیشی تمامی ابعاد تربیت شهروندی در برنامه درسی پیشنهاد می‌شود. در میان ابعاد تربیت شهروندی، تربیت فرهنگی جزء ابعادی است که در کُتب درسی تعلیمات اجتماعی پایه‌های سوّم، چهارم، پنجم و ششم دوره ابتدایی کمترین توجّه به آن شده است. بنابراین، بیش از همه، برنامه‌ریزان درسی در محتوای کتب درسی باید بُعد فرهنگی تربیت شهروندی را در محور سیاست-گذاری خود قرار دهند.